door Mark Rotsaert

Persoonlijke herinneringen aan Hans van Leeuwen

Ongeveer veertig jaar hebben onze wegen elkaar gekruist. Spiritualiteit was wat ons telkens weer samenbracht en met name onze ignatiaanse spiritualiteit.

We ontmoetten elkaar regelmatig in het “Seminarie over de Geestelijke Oefeningen”. Het Seminarie – enkele jezuïeten uit Nederland en Vlaanderen, een religieuze en Mary Blickman – begon als een “werkgroep” rond het fundament van onze spiritualiteit. Door de jaren heen werd het een vriendengroep. En al had Hans niet de “leiding” van het Seminarie, hij werd al vlug de drijvende kracht ervan.

In het Seminarie ontstond het project om in het bezinningscentrum Godsheide in Hasselt jaarlijks een maand lang persoonlijk begeleide “geestelijke oefeningen” aan te bieden. Het was een nieuwe aanpak gebaseerd op de oorspronkelijke manier waarop Ignatius de Oefeningen gaf. Verschillende jezuïeten, religieuzen en leken werden uitgenodigd om als begeleiders mee in het team te stappen. Het werd – in de Lage Landen – een nieuw begin. Het was 1978.

Vanuit dat initiatief groeide stilaan de noodzaak om een vormingsprogramma op te zetten om mensen voor te bereiden op het geven van de Geestelijke Oefeningen. Jan van Deenen, Jan Vanneste, Hans van Leeuwen, Mary Blickman en ikzelf – samen met vele anderen – organiseerden dit programma op verschillende plaatsen in Nederland en Vlaanderen.

In dat Seminarie ontstond ook een ander project: naar aanleiding van het jubeljaar 2006 (Ignatius stierf in 1556, Xaverius en Favre waren geboren in 1506) werden “specialisten” uit verschillende landen uitgenodigd een artikel te schrijven over Geestelijke Oefeningen en onderscheiding (Ignatius), of over de wereldwijde zending van de Sociëteit (Xaverius) of over vriendschap (Favre). Het boek verscheen onder de titel: De Heer van de Vriendschap Het boek werd later ook in het Engels gepubliceerd. Hans van Leeuwen en Jacques Haers, twee theologen, waren de architecten ervan. Het was een uitgave van Cardoner, het tijdschrift voor ignatiaanse spiritualiteit.

Tot in zijn laatste levensjaar schreef Hans artikels over spiritualiteit en theologie. Wat Hans karakteriseerde was het harmonisch samengaan van spiritualiteit en theologie. Dat was zijn kracht. Tegelijk bleef hij bescheiden, maar hij wist dat zijn inbreng omtrent de spiritualiteit door velen gewaardeerd werd en daar was hij dankbaar voor. Hij schreef zelf veel, maar hielp ook anderen bij het schrijven van artikels en boeken. Zijn vlotte kennis van het Nederlands heeft mijn boeken over ignatiaanse spiritualiteit ongetwijfeld meer leesbaar gemaakt.

We hebben elkaar ook leren kennen toen we beide provinciaal waren, niet één keer, maar tweemaal. Zijn wijsheid trof me telkens opnieuw. Ook in moeilijke omstandigheden bleef hij rustig en tegelijk trefzeker. De situatie in onze twee provincies mocht dan al verschillend zijn, we leerden van elkaar en vonden steun bij hem.

Hij hield van goed gezelschap en een goede tafel. Een goede, belegen wijn was aan hem wel besteed. Dat kon je aan zijn ogen zien; woorden waren daarbij overbodig. Over zichzelf bleef hij bescheiden, ja, zelfs terughoudend. Hans was niet een man van veel états d’âme. Wat er diep in hem omging was het geheim van Degene aan wie hij zijn leven had gegeven.

Ten geleide van de Redactie bij het eerste nummer van Jaargang 2020 

Op 4 december jl. bereikte ons het bericht dat pater Hans van Leeuwen was overleden. De redactie van Cardoner hecht eraan hierbij stil te staan en in dankbaarheid de grote verdiensten van Hans van Leeuwen te gedenken. Wat betreft ons tijdschrift: hij was lang redactielid, schreef artikelen, vertaalde er vele naar het Nederlands – ook voor dit nummer. We hebben pater Mark Rotsaert bereid gevonden om het bovenstaande In Memoriam te schrijven.

Tevens willen we u op de hoogte stellen van de verandering van samenstelling van de redactie. Renate Cauwels, die veel langer dan ze oorspronkelijk gepland had in ons team zat, heeft de redactie verlaten. Hartelijk bedankt, Renate. We hebben Rita Vandevyvere bereid gevonden haar op te volgen. Rita is gepokt en gemazeld in de ignatiaanse spiritualiteit, bijvoorbeeld via haar werk op een Antwerps college en haar betrokkenheid bij De Oude Abdij. Van harte welkom, Rita.

De redactie