Persoonlijke ervaring is een betrouwbare richtingwijzer om intenser te leven – dat is de kern van de wijsheid van Ignatius, volgens Nikolaas Sintobin.  In het boek vormen ignatiaanse bronnen steeds het vertrekpunt. Die bronnen worden geactualiseerd met het oog op de grote levensvragen van hedendaagse mensen. Hoe komen we achter onze levensopdracht, hoe om te gaan met de spanning van hoofd en hart, wat moet men aan met geloven en God?

Bij de uitgeverijen Meinema en Averbode verschijnen sinds kort handzame en mooi verzorgde boekjes over de spiritualiteit van christelijke grootmeesters en -meesteressen. Zij zijn bestemd als eerste kennismaking voor een breed publiek en nodigen uit tot praktiseren. Franciscus, Dominicus, Hildegard van Bingen en Albert Schweitzer zijn al aan de beurt geweest. Er is nu ook een boekje over Ignatius in de reeks verschenen. Nikolaas Sintobin tekende voor de tekst. In tien korte, heldere hoofdstukjes behandelt hij de wijsheid van Ignatius.

De tien hoofdstukjes zijn in drie delen te onderscheiden. De eerste drie volgen Ignatius’ levensgeschiedenis vanaf de centrale betekenis van zijn ziekbed en bekering. Ze behandelen de vraag wat een mens eigenlijk beweegt, en de tijd en strijd die nodig zijn om een intense ervaring te laten doordringen en de kans te geven een leven te ordenen en alles helder te hebben. Dan volgen vier hoofdstukjes over de vraag hoe zulke processen kunnen worden aangepakt. Ze bespreken hoe belangrijk onverschilligheid is als innerlijk vrij makende basishouding en hoe waardevol het is om zicht te krijgen op diepere en blijvende innerlijke bewegingen in hun gevoelsmatige en verstandelijke gestalte. Dagelijks oefenen in dankbaarheid, besef van tekortschieten en stap voor stap groeien – het levensgebed – helpt. Verder komt Ignatius’ wijze inzicht in het maken van een keuze ter sprake. De drie laatste hoofdstukjes geven tips vanuit de ignatiaanse waardenschaal: een optimistische en daarom vertrouwen gevende visie op de mens en de schepping, inzicht in de verleidelijke dynamiek die ons geen goed doet en de op het eerste oog weinig aantrekkelijke dynamiek die dat wel doet, en tips om te leren van de subtiliteiten van ons gevoelsleven.

Het boekje is beslist een geslaagde introductie in de spiritualiteit van Ignatius. Vooral wie wil kennismaken met deze spiritualiteit zal er plezier van hebben. De behandelde thema’s focussen op het (post)moderne individu. Ze leren hem nuchter in het leven te staan, met beide voeten op de grond, zonder door te schieten in een utilitaristisch rationalisme, zo vaak overheersend thans in zorg, arbeid en onderwijs, of in een oppervlakkige emo-cultuur op zoek naar kicks. Natuurlijk is het ondoenlijk in kort bestek heel de rijkdom van de ignatiaanse spiritualiteit aan de orde te stellen. Meer op gemeenschap betrokken thema’s – zending, kerk, aanpassing aan personen en omstandigheden – blijven onbesproken. Dat neemt niet weg dat het boekje een mooi cadeau is voor belangstellenden.

Henk Witte

Nikolaas Sintobin S.J.,  Leven met Ignatius. Op het kompas van de vreugde,

Zoetermeer, Meinema/Averbode, Altiora, 2015, 91 blz.