BOEK: JC Pasini, Nicolás de Bobadilla SJ – Recuperación de un personaje de la primera Compañía de Jesús

BOEK: JC Pasini, Nicolás de Bobadilla SJ - Recuperación de un personaje de la primera Compañía de Jesús 1

Bobadilla (1509-1590) werd altijd getypeerd als “het eerste enfant terrible van de Sociëteit, maar niet het laatste!” Ik deed dat ook in mijn lessen over de eerste gezellen van Ignatius, maar ik moet mijn mening herzien. In zijn boek – een licentiaatsthesis aan de Pontificia Universidad Comillas (Madrid) – schetst de auteur een ander beeld van pater Nicolás de Bobadilla.

Bobadilla (1509-1590) werd altijd getypeerd als “het eerste enfant terrible van de Sociëteit, maar niet het laatste!” Ik deed dat ook in mijn lessen over de eerste gezellen van Ignatius, maar ik moet mijn mening herzien. In zijn boek – een licentiaatsthesis aan de Pontificia Universidad Comillas (Madrid) – schetst de auteur een ander beeld van pater Nicolás de Bobadilla.

Aan de hand van teksten laat hij zien hoe dat negatieve beeld van Bobadilla al ontstond tijdens de interim-periode tussen het overlijden van Ignatius (1556) en de verkiezing van zijn opvolger (1558). De Constituties waren bijna voleindigd, maar nog niet goedgekeurd. Veel praktische regelgeving, bijvoorbeeld over de tijd na de dood van een generaal en over de verkiezing van diens opvolger, moest nog gepreciseerd worden. Bobadilla had daar zijn mening over en die verschilde dikwijls van die van Nadal, Polanco en Laínez – de eerste twee waren nauwe medewerkers van Ignatius geweest. Maar Bobadilla had een andere “titel” om op te staan: hij was één van de medestichters van de Sociëteit. Zijn kritiek op de interpretaties van de genoemde paters werd hem bijzonder kwalijk genomen. Het werd een heuse ruzie; Bobadilla moest het onderspit delven.

Verder blijkt uit deze – niet al te wetenschappelijke – biografie dat Bobadilla inderdaad een eigenzinnig karakter had. Hij mocht dan verstandig zijn, hij had over alles zijn mening en sprak die uit. Ook met Ignatius botste hij soms. Zo schrijft Bobadilla hem in 1543 dat hij Ignatius’ richtlijnen over de correspondentie overdreven vindt en dat hij die zal negeren. Ignatius verdedigt in zijn antwoord zijn voorschriften, maar wil wel rekening houden met enkele van Bobadilla’s opmerkingen. Hij vraagt Bobadilla wat meer nederigheid…  en eindigt zijn lange brief – niet zonder humor – met de woorden: “Ben je niet tevreden met mijn aanpak, dan bied ik je met veel plezier mijn taak aan!”

Pasini heeft een interessante rehabilitatiepoging gedaan, maar slaagt daar niet helemaal in. Ondertussen is Mark Lewis S.J., ex-directeur van het Romeinse Historisch Instituut van de Sociëteit van Jezus en nu professor kerkgeschiedenis aan de Gregoriana, een meer uitgebreide en wetenschappelijke studie begonnen over Bobadilla. Waar voorheen vooral aandacht werd besteed aan Bobadilla’s moeilijke karakter, wil Lewis meer aandacht schenken aan zijn belangrijke bijdrage aan de kerkhervorming in Duitsland, Noord- en Zuid-Italië.

Mark Rotsaert S.J.

Juan Cristóbal Pasini, Nicolás de Bobadilla, SJ – Recuperación de un personaje de la primera Compañía de Jesús, Collección Manresa, Madrid, 2016, 240 pags.

Bekijk alle cardoner articles

Deel